Reklama

Pierwsza wzmianka o Żelazowej Woli pochodzi z 1579 roku. W datowanych na ten czas aktach grodzkich jako właścicieli wsi wymieniono Mikołaja i Piotra Żelazo. Na przestrzeni lat posiadłość przechodziła z rąk do rąk, aż w 1802 roku została zakupiona przez Kacpra i Ludwikę Skarbków. Zamieszkali oni we dworze z dwiema oficynami (budynkami gospodarczymi). Guwernerem ich dzieci był Mikołaj Chopin, ojciec Fryderyka. To tu Mikołaj poznał swoją żonę, Justynę z Krzyżanowskich, która również pracowała dla Skarbków.

W Żelazowej Woli 1 marca (lub 22 lutego) 1810 roku urodził się Fryderyk. Warunki były tu bardzo skromne. Rodzina Chopinów mieszkała w oficynie do jesieni 1810 roku, kiedy to Mikołaj otrzymał posadę w Warszawie. Po wyjeździe do Warszawy Chopinowie odwiedzali w Żelazowej Woli rodzinę Skarbków w czasie świąt i wakacji. W trakcie tych pobytów dużo muzykowano. Latem wynoszono fortepian do ogrodu, gdzie Fryderyk dawał koncerty rodzinie, przyjaciołom i gościom.

Reklama

Różne były wersje tego, co mogło wydarzyć się w Żelazowej Woli po wyprowadzce Chopinów. Jedna z nich mówiła, że w 1812 roku spłonął główny korpus dworu. Właściciele od tej pory mieszkali w oficynie, którą zaczęto nazywać dworem.

W 1818 roku Ludwika Skarbek sprzedała wieś synowi Fryderykowi, a siedem lat później odkupił ją najmłodszy syn Skarbków, Michał. Ten jednak popadł w kłopoty finansowe, które doprowadziły go do załamania. W 1834 roku powiesił się we dworze na postronku z końskiego włosia. Wtedy Skarbkowie sprzedali Żelazową Wolę nowym właścicielom.

W 1928 roku oficynę i 3 ha ziemi wokół budynku kupiło Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Domu Chopina i Komitet Chopinowski z Sochaczewa. W latach 30. oficyna została gruntowanie wyremontowana. Dostawiono ganek z kolumnami, nadając jej cech dworu szlacheckiego. Sprowadzono tu fortepian firmy Pleyel i inne zabytkowe przedmioty.

W 1930 r. profesor Franciszek Krzywda-Polkowski rozpoczął prace nad tworzeniem zaprojektowanych przez siebie ogrodów. Nadsyłano sadzonki roślin z kraju i z zagranicy, by umożliwić stworzenie ciekawej przestrzeni parkowej. Wkrótce wybuchła jednak druga wojna światowa. Wnętrze dworku uszkodzono, eksponaty uległy zniszczeniu, a fortepian został skradziony. Stacjonowali tam niemieccy żołnierze, później zorganizowano w tym miejscu szpital.

W czasach powojennych w dworku utworzono muzeum poświęcone Chopinowi. Oficjalne otwarcie nastąpiło w 1949 r., w setną rocznicę urodzin kompozytora. Aranżacja tutejszej przestrzeni była fantazją na temat polskiego dworu. Odtworzone wówczas wnętrza nie miały wiele wspólnego z tym, jak oficyna wyglądała na początku XIX wieku. Nie było tu przedmiotów, które należały do Chopinów, zmienił się też układ izb.

W domu urodzenia Fryderyka Chopina odbywają się niedzielne koncerty zainaugurowane w 1954 roku przez pianistę i pedagoga, prof. Zbigniewa Drzewieckiego. Sezon koncertowy trwa od maja do końca września. Co roku Żelazowa Wola przyciąga rozkochane w Chopinie rzesze turystów z całego świata.

Monika Borkowska